Adalanma Rölesi, elektrik şebekelerinde bir bölgenin (ada) şebekeden ayrılması gerektiğinde kullanılan bir koruma ve kontrol rölesidir. Bu, özellikle elektrik üretim tesislerinin veya kritik yüklerin bulunduğu bölgelerde, ana şebeke ile senkronizasyonun kaybolması durumunda devreye girer ve ilgili bölgenin enerji sisteminden izole edilmesini sağlar.

Görevleri:

1. Adalanma (Ada Modu) Tespiti:

Ana şebeke ile bağlantı kaybolduğunda, bölgenin bağımsız olarak çalışmaya (ada moduna geçmeye) uygun olup olmadığını belirler.

2. Hızlı Devre Kesme:
Şebekeden ayrılma gerektiğinde, sistemin stabilitesini korumak ve cihazları korumak için hızlı bir şekilde devreyi keser.

3. Frekans ve Gerilim İzleme:
Şebekede veya ada modunda çalışan sistemin frekans ve gerilim değerlerini sürekli izler. Bu değerlerdeki anormal değişikliklere müdahale eder.

4. Enerji Akışı Kontrolü:
Ters enerji akışı gibi istenmeyen durumların oluşmasını önler.

Kullanım Alanları:

• Otoprodüktör Tesisleri: Kendi enerjisini üreten ve aynı zamanda şebekeye bağlı olan tesislerde.
• Yenilenebilir Enerji Santralleri: Rüzgar veya güneş santrallerinin şebeke ile senkronizasyonunu kaybetmesi durumunda.
• Kritik Yük Alanları: Fabrikalar, hastaneler veya veri merkezleri gibi enerjinin sürekli ve kesintisiz sağlanması gereken yerlerde.

Çalışma Prensibi:

Adalanma rölesi, genellikle frekans, gerilim, faz açısı ve aktif/görünür güç akışı gibi parametreleri analiz ederek sistemin şebekeden ayrılması gerektiğini algılar.
• Eğer ana şebeke ile bölge arasında senkronizasyon kaybolursa, röle devreye girerek şebeke ile bağlantıyı keser.
• Bölge, eğer mümkünse, jeneratörler aracılığıyla kendi kendine enerji üretmeye devam eder.

Avantajları:

• Sistemin kararlı çalışmasını sağlar.
• Şebeke sorunlarının kritik sistemlere zarar vermesini önler.
• Enerji arzının sürekliliğini destekler.

Adalanma rölesi, enerji sistemlerinde hem güvenlik hem de süreklilik açısından kritik bir bileşendir.