Trafo zati koruma, bir transformatörün içsel arızalara karşı korunması amacıyla kullanılan koruma yöntemlerini ifade eder. Bu koruma türü, transformatörün kendisini ve bağlantılı olduğu elektrik sistemini korumak için çeşitli koruma cihazları ve rölelerini içerir. Trafo zati koruma, transformatörlerde meydana gelebilecek aşırı akım, kısa devre, aşırı ısınma ve diğer içsel arızaları tespit ederek, uygun önlemleri alır ve transformatörü devre dışı bırakır.

Trafo Zati Koruma Yöntemleri

1. Aşırı Akım Koruması:

• Aşırı Akım Rölesi: Transformatörün primer veya sekonder sargılarında meydana gelebilecek aşırı akımları tespit eder ve transformatörü korumak için devre kesiciyi açar.

2. Diferansiyel Koruma:

• Diferansiyel Röle: Transformatörün giriş ve çıkış akımları arasındaki farkı sürekli izler. Eğer fark belirli bir eşik değerin üzerine çıkarsa, bir arıza olduğunu algılar ve transformatörü devre dışı bırakır. Bu, özellikle transformatör içindeki kısa devreleri tespit etmek için etkilidir.

3. Buchholz Rölesi:

• Gaz ve Yağ Seviyesi Koruması: Yukarıda detaylandırıldığı gibi, transformatör tankı içinde gaz birikimini ve yağ seviyesindeki değişiklikleri algılayarak arızaları tespit eder ve gerekli önlemleri alır.

4. Aşırı Yük Koruması:

• Aşırı Yük Rölesi: Transformatörün uzun süreli aşırı yüklere maruz kalmasını önler. Transformatörün anma kapasitesinin üzerinde çalışması durumunda devre kesici açılır.

5. Termik Koruma:

• Termik Röle veya Sıcaklık Sensörleri: Transformatörün iç sıcaklığını izler. Aşırı ısınma durumunda uyarı verir veya transformatörü devre dışı bırakır.

6. Toprak Arıza Koruması:

• Toprak Arıza Rölesi: Transformatörün topraklama sistemi ile ilgili arızaları tespit eder ve bu tür arızalara karşı koruma sağlar.

Trafo Zati Koruma Avantajları

• Güvenlik: Transformatör ve bağlı sistemlerin güvenliğini sağlar.
• Önleyici Bakım: Arızaların erken tespit edilmesini ve gerekli önlemlerin zamanında alınmasını sağlar.
• Sistem Güvenilirliği: Elektrik sisteminin sürekli ve kesintisiz çalışmasını destekler.
• Hasar Azaltma: Arızaların büyümesini engelleyerek transformatör ve sistemde meydana gelebilecek hasarları minimize eder.

Kullanım Alanları

Trafo zati koruma, elektrik iletim ve dağıtım sistemlerinde, sanayi tesislerinde, elektrik santrallerinde ve her türlü enerji altyapısında kritik bir öneme sahiptir. Transformatörlerin güvenilir ve uzun ömürlü çalışması için bu koruma yöntemlerinin etkin bir şekilde uygulanması gerekmektedir.

Bu koruma yöntemleri sayesinde transformatörler, çeşitli içsel arızalara karşı korunur ve sistem güvenliği artırılır. Bu koruma mekanizmaları, enerji sistemlerinin daha verimli ve güvenli bir şekilde çalışmasını sağlar.